Siz hiç ORFOZ gördünüz mü? Gördüyseniz, mavi sularda ağır ağır yüzen, kocaman bir kafası ve ağzı bulunan bu ilginç balığı unutmuş olamazsınız. Görmediyseniz, ne yazık ki bundan sonra ona rastlama şansınız azalıyor. Bir zamanlar oldukça bol olduğu düşünülen orfoz, aşırı avcılık ve kirlilik nedeniyle nesli tehlike altına giren türler arasında yer alıyor. Orfozun neslini sürdürebilmesi, yaşadığı alanların korunmasına ve avcılığına uzun dönemli sınırlama getirilmesine bağlı…
1. Orfoz kimdir: Arap ve Taş Hanisi olarakta bilinen Orfozlar Kemikli balıklar sınıfının Levrekgiller takımından Hani balıkları ailesine aittir.
2. Neye benzer: Vücudu yandan yassı ve ovaldir. Başı ve ağzı büyüktür. Derisi kalın olup ufak pullarla kaplıdır. Vücutları koyu renkli olup (koyu kahve-siyah) kafa, sırt ve yanlarında canlı iken görülen, ölünce kaybolan yeşilimsi, sarı lekeler ve dikey bantlar bulunur. alt tarafı daha açık renklidir. Solungaç kapakları açık ve dikenlidir. Kuyruk yüzgeci yuvarlaktır.
3. Nerede yaşarlar? Yavrular 5m derinlikteki kıyı sularından büyükdükçe 300m derinliğe ulaşan kayalık dip alanlarına kadar yaşarlar. Atlantik Okyanusu, Batı Hint Okyanus, Güney Afrika ve Akdeniz olmak üzere geniş yayılım gösterirler.
4. Davranış: genellikle tek başına yaşarlar ve yaşadığı alını sahiplenirler. 50 yıla kadar yaşadıkları tespit edilmiştir.
5. Boy-ağırlık: boyu 150cm’ye, ağırlığı 60kg’ulaşabilir. 20-80cm boyundaki bireyler yaygındır. Beslenme: etoburdurlar ve genelde gündüz beslenirler.
6. Üreme: Hermafrodittirler (hem erkek hem dişi üreme organı bulunan canlı). Önce dişi daha sonra erkek üreme organları gelişir. Dişi olabilmesi için en az 5-8 yıl, erkek olabilmesi için 12-18 yıl yaşaması gerekir. Orfozun neslini sürdürebilmesi için yeterli yoğunlukta ve farklı boyutlarda bireylerden oluşan popülasyonlara sahip olması gerekmektedir.
7. Statü: 1996 yılında IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği) tarafından yayınlanan Kırmızı Liste’de “düşük risk altında” olarak tanımlanırken, 2007 yılında “nesli tehlike altında” olan türler arasına girmiştir.
8. Yasalar: 3/2 NUMARALI AMATÖR AMAÇLI SU ÜRÜNLERİ AVCILIğINI DÜZENLEYEN TEBLİğ
Boy limiti: Balık türlerinin nesillerini devam ettirebilmeleri için bir balığın en az bir kere yavru vermiş olarak kabul edildiği en küçük yasal avlanma boyunu – 45 cm
Günlük limit: Adet ya da kg cinsinden her amatör balıkçının yasal metotlarla avlanarak beraberinde götürebileceği en fazla balık miktarını – 3 adet
9. Kaş-Kekova özel Çevre Koruma Bölgesi: Toplam yüzölçümü 258.30 km2 olan alanın önemli bir bölümü karasal alan olmakla beraber denizel alan yaklaşık 92 km2’dir. Denizel biyoçeşitlilik çalışmalarında nesli tehdit altında olan türler ile indikatör türleri kapsayan 70 türün popülasyonları incelenmiş ve bu türlerin popülasyonlarının devamı için yaşamsal önem arz eden habitatlar tespit edilmiştir. 18 Ağustos 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan ticari ve amatör su ürünleri avcılığını düzenleyen tebliğlerle (Tebliğ no: 2012/65 ve 2012/66) ÖÇKB içinde her türlü su ürünleri avcılığının yasaklandığı bölgeler ilan edilmiştir.
10. Kaş-Kekova’da salına salına dolaşan orfozları görmek istiyorsanız mutlaka derin mavilere dalmalısınız.Dalış yaparken deniz kıyı koruma alanı zonlama ve aktivite planlarına uymayı ve uyan dalış okulları ile dalmaya özen gösterin. Dragoman Outdoor Aktivite Merkezi Kaş’ta hem karada hem de denizel alanda koruma alanına uyumlu aktiviteler yürüten çevre dostu bir merkezdir. Dalışlarınızı Dragoman ile yapmanızı tavsiye ederiz.
